Skip to main content
NEU job advert
Bydoedd Niclas Y Glais
Mae Robert Griffiths yn traddodi Darlith Coffa TE Nicholas (‘Niclas y Glais’) ar faes yr Eisteddfod Genedlaethol eleni. Dyma grynodeb o’r darlith
Methiant goresgyniad y Bae Moch, 1961

GANWYD NICLAS ym 1879 pan oedd imperialaeth yn lledaenu ar draws y rhan fwyaf o’r byd, dan arweiniad cyfalaf monopoli Prydain ond hefyd pan oedd cyfalaf America a’r Almaen fwyfwy yn mynnu eu lle yn yr haul.

Roedd y Raj Prydeinig yn nesáu at ei anterth, tra bod darostwng Affrica gan Brydain ar fin ei gwblhau.

Dechreuodd Niclas ei fywyd yng Nghrymych, gogledd Sir Benfro, ychydig i’r gogledd-orllewin o faes glo De Cymru. Erbyn hynny, roedd glo stêm Cymreig yn pweru llynges ymerodrol Prydain.

The 95th Anniversary Appeal
Support the Morning Star
You have reached the free limit.
Subscribe to continue reading.
Similar stories
Eisteddfod 2025
Wales / 5 August 2025
5 August 2025
5 days
Theatre Review / 30 May 2025
30 May 2025

MEIC BIRTWHISTLE relishes a fine production by an amateur company of a rousing exploration of Wales' radical history